wojny religii

Niemcy, Francja i Holandia osiągnęły rozwiązanie problemu religijnego za pomocą wojny, a w każdym przypadku rozwiązanie zawierało oryginalne aspekty. W Niemczech stosowana była formuła terytorialna cuius regio, eius religio—czyli w każdym państwie ludność musiała dostosować się do religii władcy., Edykt z Nantes z 1598 roku przyjął postanowienia poprzednich traktatów i przyznał hugenotom protestanckim tolerancję w państwie, a także polityczne i wojskowe środki obrony przywilejów, które im przysługiwały. Niderlandy Południowe pozostały katolickie i hiszpańskie, ale prowincje Holenderskie utworzyły niezależną Federację protestancką, w której wpływy republikańskie i dynastyczne były dobrze zrównoważone. Tolerowanie nigdzie nie było akceptowane jako pozytywna zasada moralna i rzadko było udzielane z wyjątkiem politycznej konieczności.,

zdarzały się sytuacje, kiedy wojny religijne przybrały postać ponadnarodowego konfliktu między reformacją a Kontrreformacją. Wojska hiszpańskie, Savoyard i papieskie wspierały sprawę katolicką we Francji przeciwko hugenotom wspomaganym przez protestanckich książąt w Anglii i Niemczech. W krajach nizinnych interweniowały wojska angielskie, francuskie i niemieckie, a na morzu Holendrzy, hugenoci i angielscy korsarze stoczyli bitwę o Atlantyk przeciwko hiszpańskiemu mistrzowi kontrreformacji., W 1588 zniszczenie hiszpańskiej Armady przeciwko Anglii było ściśle związane z postępem walk we Francji i Holandii.

za tym ideologicznym ugrupowaniem mocarstw przeważały interesy narodowe, dynastyczne i najemne. Luterański Książę Maurycy pomógł Karolowi V w pierwszej wojnie Szmalkaldzkiej w 1547 roku, aby zdobyć Saksońską godność elektorską od jego protestanckiego kuzyna, Jana Fryderyka; podczas gdy katolicki król Henryk II wspierał sprawę luterańską w drugiej wojnie Szmalkaldzkiej w 1552 roku, aby zabezpieczyć Francuskie bazy w Lotaryngii., Jan Kazimierz z Palatynatu, kalwiński mistrz protestantyzmu we Francji i krajach niskich, utrzymywał porozumienie z sąsiednimi książętami Lotaryngii, którzy przewodzili ultra-katolickiej lidze Świętej we Francji. W konfliktach francuskich luterańscy książęta niemieccy służyli przeciwko hugenotom, a wojska najemne po obu stronach często walczyły przeciwko obrońcom własnej religii. Z jednej strony głębokie podziały oddzielały kalwinistów od luteran, a z drugiej strony względy polityczne przekonały umiarkowaną frakcję katolicką, Politiques, do przeciwstawienia się Świętej lidze., Narodowe i religijne aspekty polityki zagranicznej Filipa II nie zawsze były zgodne. Wzajemna nieufność istniała między nim a jego francuskimi sojusznikami, rodziną Guise, z powodu ich ambicji wobec bratanicy Marii Stuart. Jego pragnienie utrwalenia francuskiej słabości przez wojnę domową doprowadziło go w pewnym momencie Do negocjacji z przywódcą hugenotów, Henrykiem z Nawarry (później Henrykiem IV z Francji). Jego polityka jednorodności Religijnej w Niderlandach wyalienowała najbardziej zamożną i zamożną część swoich dominiów., Ostatecznie jego ambicja uczynienia Anglii i Francji satelitami Hiszpanii osłabiła jego zdolność do tłumienia protestantyzmu w obu krajach.

w 1562 roku, siedem lat po zawarciu rozejmu w Augsburgu w Niemczech na podstawie terytorializmu, Francja stała się centrum wojen religijnych, które trwały, z krótkimi przerwami, przez 36 lat. Interesy polityczne arystokracji i chwiejna Polityka równowagi prowadzona przez wdowę po Henryku II, Katarzynę de Médicis, przedłużały te konflikty. Po okresie wojen i masakr, w których okrucieństwa św., Dzień Bartłomieja (1572) był objawem fanatyzmu epoki, Hugenocki opór wobec korony został zastąpiony przez katolicką opozycję wobec polityki monarchii pojednania z protestantami w kraju i anty-hiszpańskie sojusze za granicą. Bunt Świętej Ligi przeciwko perspektywom protestanckiego króla w osobie Henryka z Nawarry uwolnił nowe siły wśród niższych klas katolickich, nad którymi kierownictwo arystokratyczne nie było w stanie zapanować., Ostatecznie Henryk zdobył drogę na tron po wymarciu linii Walezjuszy, przezwyciężył tendencje separatystyczne w prowincjach i zapewnił sobie pokój, przyjmując katolicyzm. Polityka dynastii Burbonów wznowiła tradycję Franciszka I, a pod późniejszym kierownictwem kardynała Richelieu urzeczywistniła się potencjalna władza monarchii.

w Niderlandach mądra polityka burgundzka Karola V została w dużej mierze porzucona przez Filipa II i jego podkomendnych., Podatki, Inkwizycja i tłumienie przywilejów na pewien czas wywołały wspólny opór katolików i protestantów. Ród Orański, reprezentowany przez Wilhelma i milczącego i Ludwika Nassau, stał się przedmiotem buntu; w niedogmatycznej i elastycznej osobowości Wilhelma rebelianci znajdowali przywództwo pod wieloma względami podobne do przywództwa Henryka z Nawarry., Zdobycie Antwerpii przez buntownicze wojska hiszpańskie w 1576 roku (trzy lata po zwolnieniu autokratycznego i zdolnego gubernatora Filipa II, księcia de Alba) zakończyło komercyjny upadek największego majątku gospodarczego Hiszpanii. W 1579 roku Alessandro Farnese, książę Di Parma, zdołał odzyskać zwierzchność prowincji katolickich, podczas gdy protestancka północ ogłosiła niepodległość., Interwencja francuska i angielska Nie zapewniła klęski Hiszpanii, ale rozproszenie Armady i dywersja zasobów Parmy na rzecz Świętej Ligi we Francji umożliwiły Zjednoczonym prowincjom Niderlandów przetrwanie. 12-letni rozejm został wynegocjowany w 1609 roku, a gdy kampania rozpoczęła się ponownie, połączyła się z ogólnym konfliktem wojny trzydziestoletniej, która, podobnie jak inne wojny religijne tego okresu, toczyła się głównie dla bezpieczeństwa wyznaniowego i korzyści politycznych.

John Hearsey McMillan Salmon