Jorge Luisa Borgesa

(Buenos Aires, 1899 – Genewa, Szwajcaria, 1986) argentyński pisarz uważany jest za jedną z największych postaci literatury hiszpańskojęzycznej XX wieku. Jorge Luis Borges, kultywator różnorodnych gatunków, które często celowo łączył, zajmuje wyjątkowe miejsce w historii literatury dzięki swoim krótkim opowiadaniom.,

Jorge Luis Borges

chociaż fikcje Borgesa przechodzą przez ludzką wiedzę, prawie nie ma w nich ludzkiej kondycji ciała i krwi; jego świat narracyjny pochodzi z jego osobistej biblioteki, czytania książek, a ten wolny i intelektualny świat jest równoważony pięknie zbudowanymi, symetrycznymi i lustrzanymi argumentami, a także prozą pozornej nagości, ale wypełnioną znaczeniem i ogromnym,

uciekając się do inwersji i zniekształceń, Borges doprowadził fikcję do rangi fantazji filozoficznej i obniżył metafizykę i teologię do zwykłej fikcji. Tematy i motywy jego tekstów są powtarzalne i obsesyjne: Czas (Okrągły, iluzoryczny lub nie do pomyślenia), lustra, wyimaginowane książki, labirynty lub poszukiwanie imion. Fantastyka w jego fikcjach zawsze wiąże się z alegorią mentalną, za pomocą rozumowanej wyobraźni, bardzo zbliżonej do metafizycznej.,

fikcje (1944), Alef (1949) i twórca (1960) tworzą jego trzy zbiory opowiadań. Mimo że jego praca jest skierowana do publiczności zaangażowanej w literackie przygody, jego sława jest uniwersalna i definiowana jako mistrz współczesnej fikcji. Tylko jego ideologia polityczna mogła uniemożliwić mu zdobycie Literackiej Nagrody Nobla.

biografia

Jorge Luis Borges pochodził z rodziny proroków, którzy przyczynili się do niepodległości kraju., Jego przodek, pułkownik Isidro Suarez, poprowadził swoje wojska do zwycięstwa w mitycznej bitwie pod Junin; jego dziadek Francisco Borges również osiągnął stopień pułkownika. Ale to jego ojciec, Jorge Borges Haslam, zerwał z rodzinną tradycją, został profesorem psychologii i języka angielskiego., Był żonaty z delikatną Leonorą Acevedo Suarez, a wraz z nią i resztą jej rodziny opuścił dom dziadków, w którym urodził się Jorge Luis,I przeniósł się do dzielnicy Palermo, przy ulicy Serrano 2135, gdzie uczeń pisarza dorastał, mając swoją siostrę norę jako partnera.

w tym krajobrazowym domu Borges nauczył się czytać po angielsku ze swoją babcią Fanny Haslam i, jak znalazło odzwierciedlenie w wielu wierszach, wspomnienia z tego złotego dzieciństwa będą mu towarzyszyć przez całe życie., W wieku sześciu lat przyznał się rodzicom do powołania pisarza i, zainspirowany fragmentem Don Kichota De La Mancha, napisał swoją pierwszą bajkę, kiedy uciekł w 1907 roku: nazwał ją fatalnym daszkiem. W wieku dziesięciu lat zaczął już wydawać, ale tym razem nie własną kompozycję, ale genialny kastylijski przekład szczęśliwego księcia Oscara Wilde ' a.,

w tym samym roku, w którym wybuchła I wojna światowa, rodzina Borges podróżowała przez zbliżające się europejskie scenariusze Wojskowe, kierując się tym razem nie niezwykłym pułkownikiem, ale ślepym i biednym byłym profesorem psychologii i języka angielskiego, który został zmuszony do rezygnacji z pracy i zaciągnął się do Paryża, Mediolanu i Wenecji, aby ostatecznie osiedlić się w neutralnej Genewie, gdy wybuchł konflikt.,

Borges był wtedy nastolatkiem, który niestrudzenie pożerał twórczość francuskich pisarzy, od klasyków takich jak Voltaire czy Victor Hugo, po symbolistów (Baudelaire, Verlaine, Rimbaud, Mallarme) i który ze zdziwieniem odkrył Niemiecki Ekspresjonizm, więc postanowił nauczyć się języka, dekodując niepokojącą powieść Gustava Meirinka Golema.,

Borges w wieku 21 lat

do 1918 r.czyta także autorów w języku hiszpańskim, takich jak Jose Hernandez, Leopoldo Lugones i Evaristo Carriego, aw następnym roku rodzina przenosi się do Hiszpanii, najpierw do Barcelony, a następnie na Majorkę, gdzie najwyraźniej napisał kilka nigdy nie opublikowanych wierszy, w których wychwalana była rewolucja radziecka i którą nazwał psalmami czerwonymi.,

w Madrycie zaprzyjaźnia się ze wspaniałym hiszpańskim poliglotą i tłumaczem Rafaelem Cansinosem Assensem, którego, co dziwne, pomimo ogromnej różnicy stylów, ogłosił swoim nauczycielem. Poznał także Valle Inclan, Juana Ramona Jimeneza, Ortegę i Gasseta, Ramona Gomeza De La Cerna, Gerardo Diego … za jego wpływy i dzięki tłumaczeniom w Hiszpanii odkryto niemieckich ekspresjonistycznych poetów, choć nadszedł czas, aby powrócić do ojczyzny, nieodwracalnie przekształcając się w pisarza.,

ultraistyczna młodzież

Po powrocie do Buenos Aires w 1921 r.założył wraz z innymi młodymi ludźmi magazyn Prismas, a następnie magazyn Proa; podpisał pierwszy argentyński Manifest ultraistyczny i po drugiej podróży do Europy przekazał drukarni swoją pierwszą książkę poezji: zapał Buenos Aires (1923). Następnie pojawią się liczne publikacje, niektóre szczęśliwe książki poetyckie, takie jak Luna naprzeciwko (1925) i zeszyt San Martin (1929) oraz inne eseje, takie jak inkwizycje, rozmiar mojej nadziei i język argentyński, które od tego czasu odmawia ponownego wydania.,

w latach trzydziestych jego sława rosła w Argentynie, a jego działalność intelektualna była związana z Victorią Ocampo i Silviną Ocampo; siostry Ocampo z kolei wprowadziły go do Adolfo Bia Casares, ale jego międzynarodowe poświęcenie nie nastąpi dopiero wiele lat później., Obecnie pilnie zajmuje się krytyką literacką, skrupulatnie tłumaczy Virginię Woolf, Henri Michaud i Williama Faulknera oraz publikuje antologie ze swoimi przyjaciółmi; często odwiedza swojego Macedońskiego nauczyciela Fernandeza i współpracuje z Victorią Ocampo przy tworzeniu kultowego czasopisma Południowego (1931), wokół którego poruszałyby się najlepsze argentyńskie teksty ówczesnych (Oliverio Girondo, Enrique Anderson Imbert i sam Bioi Casares i inni).,

w 1938 roku jego ojciec umiera i zaczyna pracować jako bibliotekarz na obrzeżach Buenos Aires; w czasie Świąt Bożego Narodzenia w tym samym roku ulega poważnemu wypadkowi spowodowanemu jego stopniowym brakiem wzroku, który ma kosztować go życie. Kiedy jego ślepota się nasila, Borges musi pogodzić się z dyktowaniem swoich fantastycznych opowieści i od tego czasu na zawsze będzie domagał się prośby matki i przyjaciół, aby móc pisać, współpraca, która okaże się bardzo owocna., Tak więc w 1940 roku, w tym samym roku, w którym bierze udział jako świadek w ślubie Silviny Ocampo i Bioi Casaresa, publikuje z nimi wspaniałą antologię literatury fantastycznej, aw następnym roku antologię poetycką Argentyny.

w 1942 roku Borges i Bioy ukrywają się pod pseudonimem H., Jednak jego kreacja narracyjna w tym momencie nie odnosi pożądanego sukcesu, a nawet zawodzi, prezentując National Literary Award, a jego historie zebrane w tomie ogród rozwidlonych szlaków (1941), które następnie zostaną włączone do jednej z jego najbardziej znanych książek, fikcji (1944), praca, od której zaczyna się jego literacka dojrzałość i pełne uznanie w jego kraju.,lub w Argentynie, a jego matka Leonora i siostra Nora są aresztowani za wypowiadanie się przeciwko nowemu reżimowi: będą nosić, jak pisał wiele lat później Borges, „dzielne Więzienie, gdy tak wielu ludzi milczy”, ale prawda jest taka, że z powodu podpisania antyperonistycznych manifestów rząd Juana Domingo Perona zawiesił go na następny rok jako bibliotekarza i mianował inspektorem ptaków i królików na rynkach, okrutnym humorem i niechcianym honorem, który niewidomy poeta musiał odmówić, aby przejść, od tego czasu, aby na życie jako wykładowca.,

Policja Była również podejrzliwa, gdy argentyńskie Towarzystwo pisarzy mianowało go swoim prezydentem w 1950 r., ponieważ instytucja ta stała się znana ze swojego sprzeciwu wobec nowego reżimu. Nie przeszkadza to w epoce przeciwności losu, że opublikował swoją najbardziej rozpowszechnioną i oryginalną książkę Aleph (1949) lub kontynuował niestrudzenie pracę nad nowymi antologiami opowiadań i nowymi tomami esejów aż do upadku peronizmu w 1955 roku.,

w tej różnorodnej tessiturze politycznej nowo utworzony rząd mianuje go, zgodnie z wysokim autorytetem literackim, który osiągnął, dyrektorem Biblioteki Narodowej, a także wstąpi do argentyńskiej Akademii Literatury., Wkrótce publiczne uznanie otrzymują: honorowy doktor Uniwersytetu Chu, Narodowa literacka nagroda, Międzynarodowy literacka nagroda Форментора (którą dzieli z Samuelem Беккетом), komendant sztuki i literatury we Francji, Grand prix Narodowego funduszu sztuki Argentyny, Межамериканская nagroda miasta SEO Paulo…,

niespodziewanie w 1967 r.poślubia byłą dziewczynę swojej młodości Elsę Astete Millan, ślub, w każdym razie mniej późny i zaskakujący niż ten, który oprawiłby kilka lat przed śmiercią, już osiemdziesięcioletni, z Marią Kodamą, jego sekretarką, towarzyszką i Lazarillo: kobietą znacznie młodszą od niego, pochodzenia japońskiego, którą nazwałby swoją uniwersalną spadkobierczynią. Ale związek z Elsą był nie tylko krótki, ale także nieszczęśliwy, aw 1970 r.rozstali się, aby Borges ponownie znalazł się pod bezinteresowną opieką matki.,

Jorge Luis Borges i Maria Kodama

Ostatnie niepowodzenia polityczne spotkały go wraz z wznowieniem wyborczego triumfu peronizmu w Argentynie w 1974 r., ponieważ jego zapaleni wrogowie nie mieli możliwości pozbawienia go stanowiska w Bibliotece Narodowej ani wykluczenia go z życia kulturalnego portegni.,

dwa lata później, albo z powodu swojej niechęci, albo z powodu uczciwej halucynacji, Borges, którego autorytatywny głos zabrzmiał na arenie międzynarodowej, z radością powitał obalenie partii Perona przez argentyńską juntę wojskową, choć najprawdopodobniej natychmiast skruszył się, gdy bezwzględne represje Jorge Videli zaczęły składać liczne ofiary i „zaginionych” wśród pisarzy zaczęły się rozprzestrzeniać., Sam Borges w towarzystwie Ernesto Sabato i innych literatów w tym samym 1976 roku rozmawiał z dyktatorem, aby zapytać o miejsce pobytu jego” zaginionych ” kolegów.

w każdym razie zło zostało już zrobione, ponieważ jego początkowa postawa przyniosła mu najsilniejszy spór w Europie, do tego stopnia, że szwedzki naukowiec Arthur Ludquist publicznie stwierdził, że Nagroda Nobla w dziedzinie literatury nigdy nie zostanie wypłacona Borgesowi z powodów politycznych., Jednak pomimo faktu, że uczeni pozostali oporni przez ostatnią dekadę życia pisarza, coraz więcej głosów pojawiło się, potępiając, że takie podejście odwraca uwagę ducha najcenniejszej Nagrody Literackiej.

dla wszystkich było jasne, że nikt z większą sprawiedliwością niż Borges na to nie zasługuje i że to Szwedzka Akademia zdyskredytowała się swoją pozycją. Przyznanie Nagrody Cervantesa w 1979 r.częściowo zrekompensowało tę niechęć., W każdym razie w ostatnich dniach Borges podróżował po świecie, w końcu doceniając to, czym zawsze był: coś tak prostego i niezwykłego jak „nauczyciel”.

praca Jorge Luisa Borgesa

Borges jest niewątpliwie argentyńskim pisarzem o największej uniwersalnej projekcji. Literatura XX wieku staje się praktycznie niemożliwa bez jej obecności i jest uznawana nie tylko przez wyspecjalizowaną krytykę, ale także przez kolejne pokolenia pisarzy, którzy wytrwale wracają do swoich stron, jakby byli nierozerwalnymi karierami sztuki pisania.,

Borges był twórcą bardzo unikalnego światopoglądu opartego na oryginalnym sposobie rozumienia pojęć takich jak czas, przestrzeń, przeznaczenie czy rzeczywistość. Jego narracje i eseje opierają się na złożonej symbolice i potężnej erudycji, która jest wynikiem jego wizyt w różnych literaturach europejskich, zwłaszcza anglosaskich (William Shakespeare, Thomas de Quincy, Rudyard Kipling lub Joseph Conrad są stałymi odniesieniami w jego twórczości), a także jego wiedzy na temat Biblii, żydowskiej Kabały, prymitywnej Literatury Europejskiej, literatury klasycznej i filozofii., Jego ścisły formalizm, który przejawia się w zgrabnej i precyzyjnej konstrukcji jego fikcji, pozwolił mu połączyć tę wielką różnorodność elementów bez wydobywania żadnego z nich.

początki poetyckie

Borges spotkał w Madrycie młodych pisarzy grupy ultraistycznej, którzy wywodzili się wokół andaluzyjskiego poety Rafaela Cansinosa Assensa. Po powrocie do Argentyny na początku lat dwudziestych rozpowszechnił wśród swoich rówieśników tę nową koncepcję poezji i obrazów poetyckich, głównie w grupie pisarzy awangardowych., Pierwszą książką poezji Borgesa był Buenos Aires (1923), w którym ćwiczył osobistą wizję swojego miasta, wyraźnie awangardowego.

w 1925 r. wydał Księżyc naprzeciwko, a trzy lata później zeszyt San Martin, wiersze, w których uparcie patrzy na miejskie „brzegi”, te geograficzne krańce Buenos Aires, w których po latach znajdzie akcję wielu swoich opowiadań., Można powiedzieć, że w tych wczesnych książkach Borges opiera swoje pisanie na mitycznym Buenos Aires, nadając literacką grubość ulicom i dzielnicom, portalom i dziedzińcom. Poeta wydaje się wędrować po mieście jak myśliwy, szukając prototypowych obrazów, które następnie po mistrzowsku wrzuci do swoich wierszy i prozy.

w 1930 roku opublikował Evaristo Carriego, ważny tytuł w produkcji borgeana., W tym eseju, śledząc biografię Ludowego poety, który nadaje tytuł książce, zatrzymuje się na wynalezieniu i narracji różnych mitologii portegni, podobnie jak w poetyckim opisie dzielnicy Palermo. Evaristo Carriego nie spełnia tradycyjnej struktury przedstawień biograficznych, ale wykorzystuje postać wybranego poety, aby przedstawić nowe i niepublikowane wizje miasta, co przejawia się w rozdziałach takich jak” napisy na rydwanach „lub”historia tanga”.,

do 1932 r. ukazuje się dyskusja, książka łącząca szereg esejów, które podkreślają nie tylko krytyczną ostrość Borgesa, ale także jego zdolność w sztuce do dotykania tradycyjnych koncepcji filozofii i literatury. Oprócz stron poświęconych analizie poezji goseska, Tom ten zawiera rozdziały, które służyły jako honorowy przedmiot refleksji dla pisarzy argentyńskich, takich jak argentyński pisarz i tradycja, Sztuka narracyjna i magia lub przesądna etyka czytelnika.,

w 1935 r.pojawia się powszechna historia wstydu, z tekstami, które sam autor nazywa ćwiczeniami prozy narracyjnej i w których widoczny jest wpływ Roberta Louisa Stevensona i GK Chestertona. Ten tom zawiera jedno z jego najbardziej znanych opowiadań, „człowiek z różowego kąta”; po nim pojawiły się Eseje o historii wieczności (1936).,

dojrzałość narratora

niemal śmiertelny wypadek, którego doświadczył pod koniec 1938 r., oznaczał przed i po jego losie: wyjdzie z kontynuacją nieodwracalnego przełomu swojej ślepoty i decyzją o zmierzeniu się z tworzeniem fikcji, której pierwszym owocem będzie niezapomniana opowieść o południu, oraz książką, która zapoczątkuje ciągły ciąg jego arcydzieł: ogród rozwidlonych szlaków (1941)., Od tego momentu życie i praca Borgesa wkraczają w dojrzałość i rosnące ujawnienie w koncentrycznych kręgach, które zostaną przerwane dopiero wraz z jego śmiercią, prawie pół wieku później., znaczące dla życia autora, najbardziej godne uwagi w tym procesie jest uznanie Borgesa za siebie i swoją pracę od wczesnych lat czterdziestych, co prowadzi go do stworzenia tego gatunku w połowie drogi między narracją, esejem, błyskotliwością, streszczeniem książek, które nigdy nie zostaną napisane, a naukowcami, którzy lepiej niż cokolwiek innego określą jego bardziej reprezentatywny tytuł, fikcje, które w 1944 r.wyznaczają równik dzieła Borgesa nie tylko niezrównanym poziomem, jaki osiąga, ale także kondensacją,

Jorge Luis Borges

oczywiście fikcje (1944) właśnie ugruntowały Borgesa jako jednego z najbardziej wyjątkowych pisarzy tamtych czasów w języku kastylijskim. W pierwszej części, zatytułowanej ogród rozgałęzionych szlaków, przedrukował zbiór ośmiu opowiadań opublikowanych w 1941 roku; w drugiej części, sztuczności, zawarł sześć nowych opowiadań, których liczba została rozszerzona do dziewięciu w wydaniu z 1956 roku.,

na stronach tej książki rozwinięto wszystkie jej twórcze umiejętności zawarte w bajkach takich jak „biblioteka Babilonu”, „ogród rozgałęzionych szlaków” czy „loteria Babilonu”., Do tego tomu należy także „Pierre Menard, autor Kichota”, opowiadanie lub esej (w Borges gatunki te są często celowo mylone), w którym z wielką odwagą parafrazuje tradycyjną koncepcję wpływów literackich, a także jego słynną powieść „Śmierć i kompas”, w której fabuła łączy się z subtelnymi ocenami wynikającymi z kabalistycznej wiedzy, na którą Borges poświęcił szczególną uwagę.,

Alef (1949), Tom siedemnastu opowiadań, po raz kolejny pokazuje swoje umiejętności stylistyczne i gęstą wyobraźnię, łącząc elementy tradycji filozoficznej i literatury fantastycznej. Oprócz opowiadania, które nadaje tytuł książce, uwzględniono inne, takie jak” Emma Zuntz”,” Niemiecki Requiem”, „Zahir”i”Pismo Boże”., Postać (1960) zawierała niektóre dzieła napisane trzydzieści lat temu, a jednak zachowała silną jedność między wszystkimi jego częściami, nie tylko formalnie, ale także pod względem treści, zawsze zbieżną z borgijską ideą, że zarówno wielkie systemy metafizyki, jak i przypowieści i wyjaśnienia teologii są elementami wielkiego świata literatury fantastycznej.,

międzynarodowa konsekracja

wraz z otrzymaniem Międzynarodowej Nagrody Literackiej Formentor, którą podzielił się z Samuelem Beckettem w 1961 r., krytyka odkrywa Borgesa na poziomie planetarnym, a zaproszenia, doktoraty honorowe, cykle wykładów, nagrody i tłumaczenia na różne języki ustąpiły miejsca nieustannym zawrotom głowy, czyniąc go jednym z żyjących pisarzy o największym prestiżu i powszechnym uznaniu.,

szokujące i masowe publiczne uznanie postaci i dzieła Borgesa należy ustalić jako efekt wywodzący się z tak zwanego boomu literatury hiszpańsko-amerykańskiej., Zapotrzebowanie opinii publicznej na dzieła autorów latynoskich nie zostało wyczerpane przez tych, którzy pierwotnie należeli do pokolenia boomu (Julio Cortazar, Gabriel Garcia Marquez, Mario Vargas Llosa, Carlos Fuentes, Juan Carlos Onetti, Mario Benedetti), ale rozszerzyło się na Grupę pisarzy, którzy ze względu na wiek i preferencje estetyczne nie byli częścią tej orbity, takich jak Juan Rulfo, Miguel Angel Asturia, Alejo Carpentier, José Maria Argedas lub sam Borges.,

pomimo bogatej bibliografii Borgesa, niewielu pisarzy takich jak on może twierdzić, że jest on zasadniczo autorem jednej książki, odmiennej w różnych wersjach lub przybliżeniach, że jego pełne dzieła ilustrują, podobnie jak wiele innych owoców jednego drzewa, ponieważ (jak sam twierdził de Quevedo), Borges jest rzeczywiście „obszerną literaturą”.,

tak więc jego prozaiczne dzieła po wspomnianych (Handbook of fantastic Zoology, 1957; Księga wyimaginowanych stworzeń, 1967; raport Brody ' ego, 1970; Kongres, 1971; Księga piasku, 1975) często zawierają wiersze., W ciągu trzydziestu lat nie opublikował ani jednego wersetu, aby zaznaczyć pewną odległość ze sceną, którą nazwał „wielkim ultraistycznym błędem”; a jego poetyckie części dojrzałości, takie jak inny, ten sam (1964), dla sześciu strun (1965), pochwała cienia (1969), złoto tygrysów (1972), głęboka Róża (1975) lub żelazna moneta (1976), pozwalają na wiersze narracyjne, z których niektóre, jako „Golem”, są autentycznymi fikcjami, które zostały po prostu napisane wierszem.,

praca Borgesa jest również rozpowszechniona w dużej liczbie tomów pisanych wspólnie, zarówno poświęconych fikcji, jak i esejom. W jego pismach znalazło się wiele notatek krytyki bibliograficznej i komentarzy do literatury, pojawiających się w różnych periodykach argentyńskich i zagranicznych, a także wykładów i wywiadów, w których umiejętnie i złośliwie przedstawiał swoje poglądy., Jest to część jego pracy, która, prawie na tej samej wysokości, co jego książki uważane za starsze, była przedmiotem powtarzających się komentarzy i badań krytyków i licznych kolekcji.